Bir siteden copy / paste yaptım. Beğendiğim ve faydalı bulduğum bir yazı. İlgilenenler ve etkinliğini merak edenler inceleyebilir. Kaynakta belirtilmiş. İyi forumlar...
[FONT="]EFFECTS OF BETA-HYDROXY-BETA-METYLBUTYRATE (HMB) SUPPLEMENTATION [/FONT]
[FONT="]WITH EXERCISE ON BODY COMPOSITION, MUSCLE DAMAGE AND SERUM LIPID [/FONT]
[FONT="]PROFILE [/FONT]
[FONT="]Beta-Hidroksi Beta-Metilbütirat (HMB) suplementasyonu ile birlikte egzersizin vücut [/FONT]
[FONT="]kompozisyonu, kas hasarı ve serum lipit profili üzerine etkisi [/FONT]
Güzel, Y., Turnagöl, H., Çamur, K.
Hacettepe Üniversitesi Spor Bilimleri Ve Teknolojisi Yüksekokulu, Hacettepe Üniversitesi Spor
Bilimleri Ve Teknolojisi Yüksekokulu, Tsk Spor Ve Eğitim Merkezi Komutanlığı
1. Giriş ve Amaç Lösin aminoasitinin antikatabolik etkileri uzun yıllardır bilinmektedir (1). Yapılan
çalışmalarda lösinin bir metaboliti olan HMBnin de antikatabolik ajan olarak etkinlik gösterdiği, kas
yıkımını azalttığı, kas sentezini stimule ettiği gösterilmiştir (2). HMBnin etkinlik gösterdiği
mekanizmalar, mTOR yolunu aktive etmesi, ubiquitin-proteazam yolunun etkinliğini inhibe etmesi ve
özellikle de novo kolesterol sentezinde substrat sağlaması olarak özetlenebilir (2,4). Özellikle kas
hücreleri, de novo kolesterol sentezi ile kolesterol üretirler. Kolesterol, kas hücresinin membran
stabilitesini ve dayanıklılığını artırır. Böylece, kas hücresinin katabolik durumlarda (egzersiz, kanser,
immun sistem hastalıkları gibi) dayanıklılığı artarak, yıkım azalır/önlenir. Bunların dışında, egzersizle
birlikte vücut kompozisyonunda birtakım değişiklikler görülmektedir. Yapılan egzersizin türüne bağlı
olarak farklılık göstermekle birlikte, kas kitlesinde artış ve vücut yağ yüzdesinde azalma genel olarak
gözlenen ve beklenen değişikliklerdendir. İnsan ve hayvan çalışmalarına bakıldığında, HMB
suplementasyonuna bağlı olarak, vücut kompozisyonu ile ilgili kaydedilen sonuçlar yeterli ve net
969
görünmemektedir (2). Genel olarak değerlendirildiğinde, farklı sonuçların bulunmasında etkili
olabilecek iki ana konu ön plana çıkmaktadır. Bunlardan ilki, bireysel farklılıklar başlığı altında;
genetik, yaş, cinsiyet, beslenme düzeyi, egzersiz, fizyolojik durum olarak sınıflanabilir. İkincisi ise,
HMBnin içeriği, dozu, uygulama süresi olarak düşünülebilir. Bu çalışmada, kuvvet ve dayanıklılık
egzersizi birlikte yapıldığında oluşan kas hasarı üzerine HMBnin etkisini araştırmak, ayrıca HMBnin
etkinlik gösterdiği mekanizmalar göz önüne alındığında, egzersizle birlikte vücut kompozisyonunda
ve kan lipit profilinde oluşan değişiklikleri analiz etmek ve sadece egzersiz yapan grupla
karşılaştırıldığında değişiklik olup olmayacağını belirlemek amaçlanmıştır.
2. Yöntem Çalışmaya; herhangi bir sağlık sorunu olmayan, haftada 3 gün, günde 1-2 saat egzersiz
yapan, yaşları 26.9 2.01 yıl, boy uzunlukları 177.15 4.43 cm, vücut ağırlıkları 78.4 10.7 kg, BKIleri 24.9
3.19 kg/m< olan, 17 gönüllü erkek birey katılmıştır. Çalışma süresince, sağlıklı bireylere 14 gün
süresince HMB veya plasebo verilmiş ve her iki gruba da düzenli olarak haftada 5 gün egzersiz
yaptırılmıştır. Çalışma başlamadan önce ve bittikten sonra, vücut kompozisyonu(vücut ağırlığı, boy
uzunluğu, vücut yağ kitlesi, vücut yağ yüzdesi, vücut kas kitlesi, total vücut suyu, bel/kalça oranı), kan
lipit profili, kanda kas hasarı ile ilgili parametreler (kreatin kinaz ve laktat dehidrogenaz) analiz
edilerek oluşan değişimler incelenmiştir. Çalışma çift kör, plasebo kontrollü ve randomize olarak
planlanmıştır. Çalışmaya katılmak isteyen gönüllü 17 birey rastgele örneklem yöntemiyle iki gruba
ayrılmıştır. Suplementasyon süresi 14 gündür. Bu süre içerisinde, bireylere haftada 5 gün, üst gövde
kuvvet ve yaygın dayanıklılık egzersizleri yaptırılmıştır. Çalışma gerçekleştiği süre içerisinde,
deneklerin HMB dışında besin takviyesi kullanmamaları istenmiştir. Araştırma öncesi ve sonrası
bireylerin besin tüketim kayıtları, antropometrik ölçümleri ve kan örnekleri alınarak, kanda kas hasarı
göstergeleri (CK ve LDH enzimleri) ile kan lipit profili(total kolesterol, LDL, HDL, trigliserid)
değerlendirilmiştir. Çalışma başlamadan önce ve bittikten sonra elde edilen verilerin tanımlayıcı
istatistiği ortalama ve standart sapma( ) olarak hesaplanmıştır. Çalışma öncesi ve sonrası Plasebo+
Egzersiz ve HMB+ Egzersiz grupları arasındaki fark Mann-Whitney U testi ile test edilmiştir.
Plasebo+ Egzersiz ve HMB+ Egzersiz gruplarının çalışma öncesi ve sonrası kendi içlerindeki farklar ise
Wilcoxon Eşleştirilmiş İki Örnek Testi ile test edilmiştir. Çalışmadan elde edilen verilerin istatistiği için
Windows için SPSS 16.0 paket programı kullanılmıştır. Güven aralığı olarak p=0.05 seçilmiştir
3. Bulgular Çalışmaya katılan bireylerin, çalışma öncesine ait antropometrik özellikleri Tablo 4.1de
görülmektedir. Tablo 4.1. Plasebo+ Egzersiz ve HMB+ Egzersiz gruplarının çalışma öncesi
antropometrik özellikleri Çalışma öncesinde ve sonrasında Plasebo+Egzersiz ve HMB+Egzersiz
grupları arasında vücut yağ yüzdeleri, vücut yağ ağırlıkları (kg) ve iskelet kası ağırlıklarına bakıldığında
istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmadığı gösterilmektedir (p>0.05). Plasebo+Egzersiz grubunda,
çalışma öncesi ve sonrasında vücut yağ yüzdesi ve vücut yağ ağırlığında oluşan değişiklik istatistiksel
olarak anlamlıdır (p>0.05). İskelet kası ağırlığında çalışma öncesi ve sonrasında oluşan artış ise
istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır (p>0.05). HMB+Egzersiz grubunda çalışma öncesi ve
sonrasında vücut yağ yüzdesinde ve vücut yağ ağırlığında oluşan azalmalar ve iskelet kası ağırlığında
oluşan artışlar istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p>0.05). Gruplar arasında, total kolesterol,
trigliserid, HDL ve LDL düzeylerinde çalışma öncesinde ve sonrasında anlamlı bir fark gözlenmemiştir.
Çalışma öncesi ve sonrasında, hem grupların kendi içlerinde hem de gruplar arasında CK değerine
bakıldığında, istatistiksel olarak anlamlı bir değişiklik olmadığı görülmektedir (p>0.05). LDH
değerinde ise, hem Plasebo+Egzersiz grubunun hem de HMB+Egzersiz grubunun çalışma öncesi ve
sonrası değerleri dikkate alındığında, istatistiksel olarak anlamlı bir artış olduğu görülmektedir.
Grafik 4.1. Çalışma öncesi ve sonrası grupların CK değerleri grafiği
970
4. Tartışma ve sonuç Yaptığımız araştırmada, literatürle uyumlu olan ve olmayan birtakım sonuçlar
elde edilmiştir. Bu sonuçlardaki farklılıklar, bireysel özelliklerle, uygulanan antrenman programıyla,
HMB suplementasyonunun dozu ve içeriğiyle ilişkilendirilebilir. HMB verilen grupta kas kitlesinin
anlamlı olarak artması, Gallagher ve ark., Nissen ve ark. , Panton ve ark. nın yaptığı çalışmalarla
tutarlılık göstermektedir. Knitter ve ark.nın, maratoncular üzerinde yaptığı bir çalışmada, 6 hafta
süresince HMB suplementi verilen grupta CK ve LDH değerlerinin anlamlı olarak azaldığı
kaydedilmiştir. Bizim çalışmamızla tutarlı olmamasının sebebi, yaptığımız çalışmada suplementasyon
süresinin 14 gün olması veya egzersiz kapsamının farklı olması olabilir. Sonuç olarak, bu çalışma
kapsamında, HMBnin egzersizle birlikte, kas kitlesini artırdığı, vücut yağ yüzdesini ve vüut yağ
ağırlığını azalttığı söylenebilir. 14 gün süresince egzersizle birlikte HMB suplementinin, kan lipit profili
ve kas hasarı göstergelerine ise önemli bir katkısı görülmemektedir. Bununla beraber, egzersiz
şiddeti, sıklığı, süresi ve suplementasyon süresi farklı dizayn edilmiş çalışmalarda konunun daha iyi
aydınlatılmasına yol gösterecektir.
5. Kaynaklar
1. Nissen, S., et al., Effect of leucine metabolite beta-hydroxy-beta-methylbutyrate on muscle
metabolism during resistance-exercise training. Journal of Applied Physiology, 1996. 81(5): p. 2095.
2. Wilson, G., J. Wilson, and A. Manninen, Effects of beta-hydroxy-beta-methylbutyrate (HMB) on
exercise performance and body composition across varying levels of age, sex, and training
experience: A review. Nutrition & metabolism, 2008. 5(1): p. 1.
3. Kreider, R., Dietary supplements and the promotion of muscle growth with resistance exercise.
Sports Medicine, 1999. 27(2): p. 97-110.
4. Portal, S., et al., Effect of HMB Supplementation on Body Composition, Fitness, Hormonal Profile
and Muscle Damage Indices. Journal of Pediatric Endocrinology & Metabolism. 23: p. 641-650.
5. Nissen, S. and N. Abumrad, Nutritional role of the leucine metabolite [beta]-hydroxy [beta]-
methylbutyrate (HMB)* 1. The Journal of Nutritional Biochemistry, 1997. 8(6): p. 300-311.